Buruksizm Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bazı diş sorunları diğerlerine göre daha yaygın olarak görülür. Bunlardan biri de diş gıcırdatması olarak bilinen buruksizm hastalığıdır. Uyku ile ilgili hareket bozukluğu olarak tanımlanan bu diş sorununun tedavi edilmesi ise oldukça önemlidir. Çünkü kişinin yaşam kalitesini düşüren uyku apnesi, horlama, çene bozukluğu veya baş ağrısı gibi sorunlara neden olmaktadır. Bunun yanında tedavi edilmediğinde ileri derecede detaylı diş restorasyonu gerektirmektedir.
Buruksizm Nedir ve Neden Olur?
Tam olarak nedeni bilinmeyen buruksizm yaygın olarak görülen bir sağlık sorunudur. Ancak psikolojik, fiziksel ve genetik faktörlerin bir araya gelmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Uyku anında ve uyanık durumda görülen olarak iki çeşidi bulunur.
Diş gıcırdatması veya diş sıkma olarak da anılan bu rahatsızlık her yaştan kişide görülebilir. Bu sorundan mustarip olan kişilerde görülen en belirgin belirti, kişinin istemsizce dişlerini birbirine sürtmesi ve gıcırdatmasıdır. Buruksizmin altında yatan nedenlerden en fazla bilinenleri ise şu şekildedir.
- Gerginlik
- Hayal kırıklığı
- Öfke
- Stres
- Anksiyete
- Alışkanlık
- Sınav gibi stresli koşullar
Diş gıcırdatma sorunun yaşanma riskini artıran ayrıca bazı koşullar vardır. Örneğin uyku apnesi, dikkat bozukluğu, gece terörü, epilepsi, gastroözofageal reflü bozukluğu, demans ve parkinson bu faktörler arasındadır. Bunun yanında bu sorunun görülmesinde kişinin genetiği ve yaşı da belirleyici bir faktördür. Mesela küçük yaştaki bireylerde yetişkinlere göre daha sıklıkla görülmektedir. Ayrıca alkol, sigara ve yasaklı madde kullanımı da riski artırmaktadır.
Buruksizm Tanı ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diş sıkma sorunun tanı ve teşhisi ancak uzman tarafından konulmaktadır. Uzman, öncelikle hastanın şikayetlerini ele alarak gerekli kontrollerini yapar. Değerlendirme aşamasında hastanın şikayetleri, kullandığı ilaçlar, alışkanlıkları gibi birçok faktör ele alınır. Ayrıca fiziki kontrol ve diş röntgeni ile hasar tespit edilir. Bu sağlık sorununun teşhisinde değerlendirilen belirtiler arasında şunlar yer alır;
- Uyku sırasında sesli olarak dişlerin gıcırdatılması
- Dişlerin sıkılmasından kaynaklı diş ağrılarının artması
- Diş hassasiyetinin artması, çatlaması ve yontulması
- Yüz, boyun ve çene ağrıları
- Diş minesi kaybı nedeniyle derin diş katmanlarının açığa çıkması
- Kulak ağrısı şeklinde tam olarak tanımlanamayan ağrılar
- Şakaklarda görülen baş ağrıları
- Uyku bozuklukları
- Çiğnemeden kaynaklı yanakların iç kısmında tahribat
- Çene kilitlenmesi
Çocuklarda hafif düzeyde görülen bazı diş sıkma vakaları tedavi gerektirmeden geçebilmektedir. Tedavi gerektiren vakalarda ise uzman ilaç, terapi ve uyku test çalışmaları ile şikayetlerin azaltılmasına odaklanır. Duruma göre altta yatan nedene göre hastayı psikolojik sorunların tedavisi için bir danışmana yönlendirmektedir. Ayrıca diş tedavileri ile mevcut hasarların iyileştirilmesine yönelik tedaviler uygulanmaktadır.
Uzman, tedavi aşamasında dişlerin birbirinden uzak tutmaya yönelik ağız koruyucu ve ateller vermektedir. Ayrıca kuron gibi dişlerde iyileştirme ve düzeltme tedavileri yapmaktadır. Bunun yanında alışkanlıklarını değiştirmekte zorluk çekenler için uyku öncesi kas gevşetici reçete edilmektedir. Özetle; yaygın olarak görülen buruksizm, belirtileri görüldüğü an tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Böylelikle dişlerdeki hasarın minimum düzeyde tutulması sağlanabilmektedir.
